زیرسازی چمن مصنوعی

شرکت آسیاچمن (گروه صنعتی کرمان موکت) با بیش از دو دهه سابقه فعالیت در عرصه تولید چمن مصنوعی تزئینی و ورزشی با تکنولوژی برتر تیولون هلند در رنج های بسیار وسیع و متنوع، نه تنها می تواند بهترین و باکیفیت ترین نوع چمن مصنوعی را به شما مشتریان عزیز ارائه دهد، بلکه دارای یک تیم و کادر مجرب تخصصی و فنی است که می توانند چمن مصنوعی را با بالاترین استاندارد و مطابق با قواعد موجود نصب نمایند.

مهمترین مرحله در طول نصب چمن: زیرسازی
بعد از انتخاب و خرید چمن مصنوعی، نوبت به نصب آن می رسد که مجموعه اقداماتی برای قرارگیری چمن مصنوعی در سطح هر نوع زمینی می باشد. یکی از اصلی ترین مراحل این پروسه به زیرسازی چمن مصنوعی باز می گردد که در صورت اصولی انجام شدن آن، نتیجه بی عیب و نقص و بدون مشکلی به وجود می آید و هم چنین مقدمات استفاده و بهره بردن از چمن مصنوعی را تا بیش از 10 سال تضمین می نماید.

در این زمینه سوالات بسیاری از جانب مشتریان پرسیده می شود، سوالاتی که گاها آن ها را به فکر فرو می برد که آیا می توانند به درستی از چمن مصنوعی استفاده کنند و یا با مشکلات و دردسرهای بسیار بیشتری رو به رو خواهند بود:

●    آیا چمن مصنوعی روی سرامیک ها، موزاییک ها، سنگفرش ها و یا سطح بتنی و سیمانی قابل نصب است؟
●    آیا نصب این چمن روی سطوح سخت، مشکل آبگرفتگی را ایجاد نمی کند؟
●    برای نصب چمن باید چه کارها و اقداماتی را در نظر گرفت؟
●    آیا چمن روی زمین های خاکی نیز قابل نصب است؟ چگونه؟

تیم آسیاچمن در این مقاله همراه شماست تا بتواند به تمامی این سوالات پاسخ دهد و دیدگاه شفاف و مشخصی از پروسه نصب و زیرسازی چمن مصنوعی به شما عزیزان ارائه دهد.

 زیرسازی چمن مصنوعی در تراس و بالکن مناطق مسکونی
عموما در تراس خانه ها، سطح سخت و نفوذناپذیری هم چون سرامیک و موزاییک یا بتن وجود دارد که محلی نیز برای خروج و تخلیه آب در آن جا تعبیه شده است.
در بیشتر مواقع برای چمن مصنوعی تراس که جزو چمن های مصنوعی تزیینی به شمار می رود، نیازی نیست که سوراخ های زهکشی در بکینگ آن وجود داشته باشد، زیرا شیبی که در این تراس در نظر گرفته شده است، خود موجب انتقال آب اضافه به سمت سیستم و دریچه تخلیه می شود. در واقع اگر پای این سوراخ های زهکشی در میان باشد، آب زیر چمن نفوذ می کند، جایی که سطح نفوذپذیری وجود ندارد و ممکن است شرایط برای بروز کپک و شوره و بوی نامطبوع مهیا گردد.
در این شرایط فقط نیاز است دور تا دور چمن مصنوعی و مرکز آن چسب کاری شود تا از جای خود تکان نخورد، تمامی آب اضافه و گاها بارش باران نیز از طریق شیبی که در این مکان ها وجود دارد، از سطح به دریچه تخلیه انتقال داده می شود.
 

زیر سازی چمن مصنوعی در حیاط
برای نصب چمن مصنوعی در حیاط نیز باید سطح زمین را در نظر گرفت. اگر حیاط شما از جنس سطح سخت و نفوذ ناپذیر می باشد، بیش از هر چیزی باید مشخص شود که آیا سطح مورد نظر، صاف و همواری است یا خیر. اگر ناهمواری هایی در سطح وجود داشته باشد مطمئنا اجازه عبور آب را نمی دهند و در نتیجه وجود آبگرفتگی ها خیلی دور از انتظار نیست.
در این صورت باید برای ایجاد سطح صاف به دو صورت اقدام کرد:
●    اگر میزان ناهمواری محدود باشد، استفاده از سیمان پیشنهاد می شود تا نواقص زمین گرفته شود
●    اگر میزان این ناهمواری ها بیشتر باشد، باید به سراغ زیرسازی کامل رفت که در این جا یک زیرسازی که هزینه خیلی زیاد در بر نداشته باشد و از طرف دیگر پایه و اساس مستحکمی را با چمن مصنوعی ایجاد کند، زیرسازی شنی می باشد.

از طرف دیگر برخی از حیاط ها و باغچه ها، خاکی و نفوذپذیر می باشند که در این جا نیز زیرسازی شنی در ترکیب با خاک پیشنهاد می شود. در واقع با ریختن شن مخصوص و متراکم سازی آن می توان بیس مناسبی برای چمن مصنوعی مهیا کرد. در این جا نیز آب از سطح زمین به زیر چمن مصنوعی نفوذ می کند و به زمین زیرین انتقال می یابد.

نکته:: برای افزایش نفوذ پذیری سطح می توان از لایه ژئوتکستایل استفاده کرد که یک لایه نمدی می باشد که میزان نفوذ پذیری سطح را چندین برابر می کند، این امر موجب می شود تا آب با راحتی و سرعت بیشتری از سطح زمین خارج گردد.

 زیر سازی چمن مصنوعی بین سنگی
فاصله میان سنگ ها و موزاییک ها که قرار است چمن مصنوعی در میان آنها نصب شود عموما بستگی به سلیقه افراد دارد اما در بیشتر موارد این فواصل باید سطح سیمانی با عمق یک سانت تا یک سانت و نیم داشته باشند.
برای نصب نیز از همان چسب های مخصوص(چسب موکت) به کار گرفته می شود، همچنین بهتر است ارتفاع الیاف اندکی از سطح موزاییک و سنگ بالاتر باشد تا زیبایی منحصر به فردی ایجاد کند.

زیرسازی چمن مصنوعی در حیاط مدارس
اگر جزو مدیران و مسئولین مدارسی هستید و می خواهید سطح آسفالتی حیاط را با چمن مصنوعی بپوشانید تا محیط شاد و هیجان انگیزی و هم چنین سطح محکم، قابل اطمینان و ایمنی برای دانش آموزان مهیا نمایید، باید بگوییم که به هیچ وجه نگران نصب چمن مصنوعی روی سطح آسفالتی حیاط مدرسه خود نباشید، چرا که چمن مصنوعی یک محصول انعطاف پذیر است که روی هر سطحی نصب می گردد.
در این جا نیز مانند هر نوع سطح سخت دیگر باید به شیب زمین برای عبور بهتر آب توجه شایانی شود. بعد از اطمینان از هموار بودن و وجود شیب مناسب، می توان چمن مصنوعی را با خیال راحت نصب نمود، به گونه ای که هیچ وقت با حرکت پای دانش آموزان از جای خود تکان نخورد و آب باران نیز به راحتی به اطراف زمین و به سمت چاه ها و لوله های تخلیه هدایت شود.

آیا برای چمن های مصنوعی تزئینی نیاز به پر کننده داریم؟
در بیشتر مواقع پرکننده ها برای چمن مصنوعی فوتبالی به کار می روند، اما برای چمن مصنوعی تزئینی در بیشتر مواقع مواد پرکننده ای وجود ندارد. اگر در یک پروژه ای هم قرار باشد از پر کننده به کار برود، یک مقدار سیلیس به منظور سنگین کردن و عدم جابه جایی به چمن مصنوعی اضافه می شود.
 

زیرسازی چمن مصنوعی در زمین های ورزشی
خوب یکی از اصلی ترین کاربردهای چمن مصنوعی به گروه های ورزشی مختلفی هم چون فوتبال، راگبی، تنیس، گلف، کریکت، سافت بال و غیره باز می گردد. وجه تمایز چمن مصنوعی ورزشی با چمن مصنوعی تزئینی این است که پروسه زیرسازی چمن مصنوعی در این زمینه نیازمند رعایت اصولی است که فیفا به عنوان فدراسیون جهانی فوتبال تعیین می کند تا آن زمین برای اجرای مسابقات ورزشی مورد تایید قرار بگیرد یا به اصلاح سرتیفیکیت دریافت کند.
در واقع فیفا برای تایید نهایی ابتدا زیرسازی، خود چمن مصنوعی، نصب چمن مصنوعی، پرکننده ها و برس خوردن آن را به طور دقیق بررسی و ارزیابی می کند که همگی این ها امتیازات منحصر به فرد خود را برای تاییدیه نهایی می گیرند.

مراحل زیر سازی چمن مصنوعی ورزشی
زیرسازی در این زمینه به سه روش انجام می شود: زیرسازی آسفالت، بتن و آنبوند (Unbound).
زیرسازی مورد تایید فیفا برای اجرا بازی های لیگ، زیرسازی آنبوند می باشد. اما این چه نوع زیرسازی است؟
در این زیرسازی باید شیب و قطر و میزان موادی که در هر مرحله به کار می رود با دقت اندازه گیری و رعایت شود. در واقع استانداردترین زیرسازی چمن مصنوعی به آنبوند تعلق می گیرد که دقیقا مناسب برگزاری مسابقات و لیگ های ورزشی مهم و حرفه ای می باشد.
 
مرحله اول: خاک برداری
در این نوع باید بخشی از خاک برداشته شود و سپس می بایست با دانه بندی سنگ های درشت تا دانه بندهای ریز پر شود، به گونه ای که با سطح زمین هموار و تراز شود. اما اینکه چه میزان این خاکبرداری انجام شود، بستگی به نوع خاک محل مورد نظر دارد.
برای مثال در شمال کشور که نوع خاک به صورت باتلاقی و گل و لای می باشد، باید حتی حدود یک متر خاکبرداری انجام شود تا در نهایت به یک زمین سفت و محکم برسیم. این در حالی است که در مرکز و حتی جنوب کشور ممکن است برداشتن خاک حدود 10 تا 20 سانت کفایت کند و آن زمین سفت و محکم را برای نصب و قرار دادن چمن مصنوعی به ما بدهد.  

مرحله دوم: پر کردن
زمانی که به سطحی از زمین رسیدیم که میزان سفتی و استحکام قابل قبولی داشت، حالا باید این فضای خالی شده با مواد مناسب پر شود تا سطح مناسبی برای چمن مصنوعی شکل بگیرد.
در این جا هم بسته به نوع محل، باید از مواد مختلفی استفاده کنیم، به طور مثال در شمال کشور که میزان خاکبرداری به یک متر هم می رسد باید از مواد درشت مانند قلوه سنگ ها حدود 30 تا 40 سانت شروع کنیم و سپس سنگ های متوسط حدود 20 تا 30 سانت، لوله های مخصوص زهکشی و تخلیه برای خروج آب های سطحی به سمت چاه های اطراف زمین، سنگ های نخودی و بادامی و لایه بیس یا ماسه شسته را اضافه نماییم.

مرحله سوم: متراکم سازی
بهتر است بعد از ریخته شدن مواد در هر مرحله با یک غلطک، تمامی مواد به طور نسبی متراکم شوند تا تمامی سنگدانه ها در جای خود بنشینند و در جای درستی قرار بگیرند. به این ترتیب در صورت تماس با آب باران دانه ها خورده نمی شوند و نشست نمی کنند.
لایه بیس یا لایه آخر زیرسازی چمن مصنوعی هم باید تا 85 درصد متراکم شود. چگونه می توان از این میزان تراکم اطمینان حاصل کرد:
این میزان تراکم توسط دستگاه های مخصوص سنجیده می شود که مطمئن ترین روش برای اطمینان از میزان مطلوب متراکم سازی به شمار می رود.
به صورت عامیانه می توان گفت که این تراکم باید در حدی باشد که جای پای نصاب روی لایه بیس نماند.

نکته بسیار مهم: این میزان تراکم هرگز نباید به بالای 90 درصد برسد، چرا که عبور آب از سطح  و انتقال آن ها به لوله های زهکشی و چاه ها با مشکل مواجه می شود، از این رو می توان تمام مراحل زیرسازی راه بی فایده و ناکارآمد دانست.
در واقع هدف زیرسازی آنبوند این است که آب سطح به اطراف انتقال نیابد (برخلاف چمن مصنوعی تزئینی که باید با توجه به شیب به اطراف هدایت شود) و در واقع آب باران یا هر منبع آب دیگری باید به زمین و زیرسازی چمن مصنوعی نفوذ کند تا از طریق لوله ها به چاه هایی که در چهار طرف زمین ورزشی تعبیه شده است، هدایت گردد.

 مرحله چهارم: مواد پر کننده
پرکننده ها شامل سیلیس و گرانول می شوند. بر اساس استاندارد فیفا و چیزی که بین همه زمین های فوتبال متداول است، رنج 50 میلیمتر را در نظر می گیرند اما لازم به ذکر است که فیفا تا 60 میلیمتر را برای بازی های لیگ نیز مورد تایید قرار داده است. اما کمتر از 50 میلیمتر به هیچ وجه مورد قبول واقع نشده است.
برای چمن مصنوعی 50 میلیمتر باید حدود 2 سانت سیلیس گرد گوشه معدنی و حدود 2 سانت گرانول ریخته شود. گرانول هم دو نوع دارد. گرانول EPDM که از مواد اولیه پلاستیکی نو و تازه تشکیل می شود و رنگ های مختلفی دارد که موجب زیبا شدن چمن ها شده و از ایجاد بوی نامطبوع نیز جلوگیری می کند. اما قیمت بسیار گرانی دارد که موجب می شود تا بسیاری از زمین های فوتبال به سراغ نوع دوم بروند.
 حدود 95 درصد از زمین های فوتبال از گرانول مشکی یا SPR به کار می برند که از خرده های لاستیک ها و تایرهای ماشین ها و نوار نقاله های بازیافتی به دست می آید. قطره این خرده ها باید 0.3 تا 0.5 باشد.

به چه میزان باید مواد پرکننده به چمن مصنوعی اضافه کرد؟
چمن مصنوعی که 50 میلیمتر باشد، 140 گره در متر طول دارد و به صورت ⅝ بافته می شود که با یک محاسبات ریاضی ساده می توان تعداد گره های کلی را حساب کرد:
140*⅝= 8820 گره در متر مربع

در این صورت در نصب چمن مصنوعی، 2 سانت سیلیس بر اساس استاندارد جمهوری اسلامی معادل 26 کیلوگرم سیلیس در هر متر مربع می باشد. این میزان  برای 2 سانت گرانول که همان منظور لاستیک خرد شده مشکی SPR می باشد، 7.5 کیلوگرم می باشد.
در نتیجه، 33.5 کیلوگرم  مواد پرکننده باید در هر متر مربع از چمن مصنوعی فوتبالی اضافه شود.

 

زیرسازی بتنی برای چمن مصنوعی ورزشی
برای مقاومت بهتر بتن در برابر انبساط و انقباض که دچار شکستگی و ترک خوردگی نشود، زمین به قطعات مختلف تقسیم می شود، سپس بتن حداقل 10 سانت در سطح زمین مهیا می گردد و شیب 0.5 درصد از وسط به اطراف زمین نیز تعبیه می شود. در این حالت دیگر نیازی به لوله زهکشی نیست، زیرا قرار است که آب از روی سطح به اطراف زمین انتقال یابد.
در زمین های آسفالتی نیز باید این میزان شیب رعایت شود تا آب هم از سطح با توجه به شیبی که وجود دارد، به کانال ها یا چاه های اطراف زمین هدایت شود.

آیا چمن مصنوعی ورزشی باید پانچ شود؟
برای چمن مصنوعی فوتبالی و مانند آن بهتر است برای نفوذ پذیری بیشتر، بکینگ چمن مصنوعی هر 20 تا 40 سانت یا نیم متر پانچ  شود تا منفذهایی در زیر چمن مصنوعی به وجود بیاید تا عبور آب راحت تر صورت بگیرد.
اما این امر درباره چمن مصنوعی تزئینی صدق نمی کند. زیرا آب قرار است از روی سطح جاری شود و لازم نیست که به زیر زمین نفوذ نماید.